Elektrik üretiminin geleceğinde durak noktalarında biri olacak güneş enerji santralleri (GES), günümüzde önem kazanmaya başlamış, dünyada ve Türkiye’de giderek yaygınlaşmıştır. Yenilenebilir ve temiz bir kaynak olması, kısa sürede kendisini amorti etmesi sebebiyle bu santraller yatırımcıların ilgisini kazanmış ve rağbet görmeye başlamıştır.
İşletmelerin en önemli maliyet kanallarından biri olan ve % 85 oranında ithalat ile karşıladığımız enerji ihtiyacında kapsamlı çözümler üretmek adına güneş enerji santralleri oldukça önemli bir alandır. Enerjinin endüstrideki etkisinin farkına varılması ve doğanın da korunması amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelim güneş enerji santrallerinin önemini bir kat daha artırır.
Enerjinin artan önemine bağlı olarak 27.10.2011 tarihli "Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik" ile birlikte hayatımıza giren enerji verimliliği ve bu çalışmaların bütününü kapsayan verimlilik artırıcı proje kavramları da güneş enerjisi ya da jeotermal enerji gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaşmasına zemin hazırlar.
Güneş enerji santrallerine yatırıma başlamadan önce iyi bir fizibilite çalışması yapılması gerekmektedir. Bu fizibilite çalışmasında öngörülen maliyet giderlerinin hesaplanması, güneş enerji santralinin kurulacağı yerin seçimi, kullanılacak olan fotovoltaik modüllerin belirlenmesi, seçilecek olan invertörlerin sayısı ve voltajına uygun olarak seçilimi önem arz etmektedir.
Güneş Enerji Santralinde Kullanılacak Modüllerin Belirlenmesi
Genelde kullanılan iki tip modül çeşidi vardır, bunlar; monokristalsiliyum ve polikristal silisyum hücrelerinden oluşur. Monokristal silisyum panelleri, polikristal silisyum panellerine göre verimi biraz daha yüksek, ancak fiyat olarak daha pahalıdır. Bu yüzden GES kurulumunda polikristal silisyum paneller daha çok tercih edilir.
Arazi Seçimi
GES için arazi seçimi yaparken dikkat etmemiz gereken bazı hususlar vardır. Seçilen arazinin yıllık güneşlenme süresinin 6 saat/günden fazla, günlük radrasyon ışınımın yüksek olduğu yerler seçilmelidir. Ulaşımın zor olması işçilik ve taşımacılık maliyetlerini arttırabilir. Trafo merkezi seçilen arazinin 20 km sınırları içinde bulunmalıdır.
İnvertör Sayısı
İnvertör seçimi panel seçimi kadar önemli olup, voltajına uygun olmayan ve kalitesi düşük invertör seçiminde, teknik hatalar ve bozulmalar yaşanabilmektedir. İnvertör sayısı projenin büyüklüğüne ve seçilen markaya göre değişiklikler gösterecektir. Watt başına düşen ortalama birim fiyatı 0,20 - 0,25 cent civarındadır.
GES Kurulum Maliyetlerinin Hesaplanması
Arazi şartlarına göre çakmalı kazık konstrüksiyon veya beton ayaklı konstrüksiyon kullanabilirsiniz. Beton ayaklı konstrüksiyonlar çakmalı kazık tiplere göre %15 ile %35 daha pahalıdır. Maliyetleri invertörler ile hemen hemen aynı fiyatlardadır.
Enerji nakil fiyatları tesisin kurulacağı bölgeye göre değişiklik gösterecektir. Arazi durumuna göre çok yüksek veya düşük giderler olabilir. 1 MW’lık santral için ortalama 70.000$ civarı maliyet tutabileceğini söyleyebiliriz.
(1 MW’lık Güneş Enerji Santrali için ortalama gider yüzdesi.)
Geriye kamera güvenlik sistemi, tel çit kurulumu, yıldırımdan korunma (paratoner), çift yönlü veya tek yönlü sayaç, santral aydınlatma, kurulum izin giderleri gibi masraflar kalıyor.
Bu bahsettiğimiz bütün fiyatlandırmalar ortalama maliyeti göstermektedir, dolayısı ile değişiklikler gösterebilir.
5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun’a göre
I Sayılı Cetvel (29/12/2010 tarihli ve 6094 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Yenilenebilir Enerji Kaynağına Dayalı Üretim Tesis Tipi
Uygulanacak Fiyatlar (ABD Doları cent/kWh)
a. Hidroelektrik üretim tesisi
7,3
b. Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi
7,3
c. Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi
10,5
d. Biyokütleye dayalı üretim tesisi (çöp gazı dahil)
13,3
e. Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi
13,3
II Sayılı Cetvel (29/12/2010 tarihli ve 6094 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Fotovoltaik güneş enerjisine dayalı üretim tesisi
Uygulanacak Fiyatlar (ABD Doları cent/kWh)
1- PV panel entegrasyonu ve güneş yapısal mekaniği imalatı
0,8
2- PV modülleri
1,3
3- PV modülünü oluşturan hücreler
3,5
4- İnvertör
0,6
5- PV modülü üzerine güneş ışınını odaklayan malzeme
0,5
Kaynaklar
enerjienstitusu.org - (TY) 500 kW Güneş Enerji Santrali Kurulumu ve Maliyeti www.yegm.gov.tr - (10/5/2005) 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun humartas.com.tr (TY) 1 MW Lisanssız GES Projeleri